پایگاه خبری تحلیلی فرزانگان امیدوار علیرضااحسانی نیا آخرین مطالب
صفحات وبلاگ
نویسندگان
چهارشنبه 92 مرداد 9 :: 11:20 صبح :: نویسنده : علی رضا احسانی نیا
مالکیت دولتها 320. اموال دولت هرچند دولت غیراسلامى باشد، شرعاً ملک دولت محسوب مىشوند و با آنها مانند ملکى که مالک آن معلوم است رفتار مىشود و جواز تصرّف در آنها هم متوقف بر اذن فرد مسئولى است که حق تصرّف در این اموال را دارد. استفاده از آب و برق بدون اجازه و نصب کنتور 321. استفاده از آب و برق سازمان آب و شرکت برق بدون اجازه و نصب کنتور انشعاب از طرف سازمانهاى مربوطه حکم غصب را دارد که حرام و انجام اعمال عبادى با چنین آبى باطل است و در صورتى که خود شخص استفادهکننده، غاصب نبوده و نیز از موضوع غصب اطلاع نداشته است، اعمال گذشته او محکوم به صحّت مىباشد، ولى ضامن هزینه آب و برقى مصرفى مىباشد. پمپ آب 322. استفاده از پمپ فشار آب بهگونهاى که آب بیشترى در لولههاى ساختمان بیاید بدون اجازه از سازمان مربوطه جایز نیست، و وضو و غسل با آبى که به وسیله پمپ به دست مىآید، محل اشکال است. قوانین بانکى عملیات بانکى 323. عملیات بانکى که مطابق قوانین مصوّب مجلس شوراى اسلامى و مورد تأیید شوراى محترم نگهبان، انجام گیرد، بىاشکال است. سپردهگذارى براى گرفتن وام 324. دادن پول به صندوق به این عنوان که آن پول براى مدتى نزد صندوق بهصورت قرض بماند، به این شرط که صندوق هم بعد از آن مدت، وامى دراختیار او قرار دهد و یا وام دادن صندوق مشروط به این شرط باشد که او قبلاً مبلغى را در صندوق گذاشته باشد، این شرط در حکم ربا بوده و شرعاً حرام و باطل است، ولى اصل قرض نسبت به هر دو طرف صحیح مىباشد. 325. اگر بانک براى تشویق مردم به سپردهگذارى وعده بدهد که هر کسى تا شش ماه از حسابش برداشت نکند از طرف بانک به او تسهیلات بانکى داده خواهد شد، دادن این وعده و اعطاى تسهیلات توسط بانک اشکال ندارد. وامهاى بانک مسکن 326. پولهایى که بانک مسکن به منظور خرید یا ساخت خانه، مىدهد، عنوان قرض ندارد بلکه آن را طبق یکى از عقود صحیح شرعى مانند شرکت یا جعاله یا اجاره و امثال آن پرداخت مىکنند که اگر شرایط شرعى آن عقود را رعایت نمایند، اشکالى در صحّت آن نیست. تغییر در مصرف تسهیلات بانکى 327. پولهایى که بانکها مىپردازند غالباً وام (قرض) نیست، بلکه تحت عنوان یکى از عقود اسلامى از قبیل جعاله، مشارکت، مضاربه و امثال آن مىباشد. بنابراین، گیرنده پول فقط طبق همان قراردادى که منعقد کرده حق تصرّف دارد وگرنه تصرّف غاصبانه و موجب ضمان است و در صورت تحقق عملى برخلاف قرارداد باید به بانک مراجعه شود تا طبق مقررات اقدام شود. واگذارى تسهیلات بانکى 328. بانک اگر پولى را تحت یکى از عقود اسلامى به شخصى بپردازد, گیرنده حق واگذارى آن را به دیگرى ندارد و تمام تصرفات نفر سوم فضولى است و موقوف به اجازهى بانکِ پرداخت کنندهى وجه است. مصرف وام قرضالحسنه 329. اگر بانک به شخصى پولى را به عنوان قرضالحسنه بدهد به شرط اینکه در مورد خاصى مصرف کند، این پول ملک قرضگیرنده مىشود و در هر موردى مصرف کند، صحیح است، اگر چه از نظر حکم تکلیفى واجب است به شرط عمل کند. فروش وام بانکى 330. اگر بر اساس مقرّرات بانک، امتیاز دریافت وام یا تسهیلات بانکى قابل واگذارى به غیر باشد، در این صورت واگذارى امتیاز، با مراعات مقرّرات مربوطه، در برابر دریافت وجه، مانع ندارد. کارمزد 331. پرداخت دستمزد به بانک و یا صندوق قرضالحسنه براى اخذ وام اگر به عنوان اجرت عمل قرض دادن از قبیل ثبت در دفتر و ثبت سند و سایر مخارج صندوق مانند آب و برق و غیره باشد و به سود وام بازگشت نکند، دادن و گرفتن آن و همچنین دریافت وام اشکال ندارد. 332. کارمزد، به عنوان مخارج صندوق گرفته مىشود. لذا مسئولین محترم صندوق باید طورى محاسبه کنند که کارمزد به مقدار هزینههاى جارىِ صندوق مانند آب و برق و حقوق کارمندان و امثال آن باشد. حال اگر این محاسبه صورت گرفته و احیاناً مبلغى اضافه آمد، مصرف آن بستگى به نظر مسئولین صندوق دارد. جریمه دیرکرد 333. جریمه دیر کرد اشکال دارد. گرفتن سود از بانکهاى غیر اسلامى 334. گرفتن سود از بانکهاى دولتهاى غیر اسلامى ـ چه صاحب بانک اهل کتاب باشد یا مشرک ـ جایز است حتى اگر شرط دریافت سود کرده باشد. احکام ازدواج و طلاق اذن ولىّ نسبت به ازدواج دختر باکره 335. ازدواج دختر باکره بنابر احتیاط واجب باید با اجازه پدر یا جدّ پدرى او باشد. اذن پدر سنى نسبت به باکره 336. اگرچه ازدواج دختر سنى با پسر شیعه و بالعکس مادامى که خوف انحراف در مذهب نباشد جایز است، ولى بنا بر احتیاط واجب در هر صورت اذن پدر در ازدواج دختر باکره شرط است. سقوط اذن پدر 337. اگر دختر نیاز به ازدواج دارد و خواستگار هم، کفو شرعى و عرفى او مىباشد و در حال حاضر، خواستگار دیگرى که واجد شرایط باشد وجود ندارد، اذن پدر ساقط است. اذن ولى نسبت به دخترى که بکارتش به غیر ازدواج زایل شده 338. کسى که بکارتش از راه زنا یا وطى به شبهه از بین رفته باشد لازم نیست همانند باکره از پدر خود در امر ازدواج اذن بگیرد، لکن احتیاط در اذن گرفتن ترک نشود و اگر به علت دیگرى غیر از وطى بکارت او زائل شده باشد بنا بر احتیاط واجب اذن پدر در ازدواج لازم است. میزان مهریه 339. میزان مهریه بستگى به توافق طرفین دارد و در شرع مقدس اسلام سفارش به تقلیل آن شده و مهرالسنة مستحب است. مهریه 340. در صورتى که مهریه زن به صورت پول باشد، شوهر نسبت به همان مقدارى که عقد بر اساس آن خوانده شده است به همسرش بدهکار است، ولى اگر بر اثر طول زمان، قدرت خرید مبلغ مهریه به اندازه چشمگیرى کاهش یافته باشد در مقدار تفاوت، احتیاط در مصالحه است. تدلیس در ازدواج 341. اگر وجود صفت کمال یا سلامت از عیوب و نقائص، در ضمن عقد، شرط یا دختر توصیف به آن شده باشد و یا قبل از عقد، ذکر گردیده و عقد مبنى بر آن واقع شده باشد و سپس خلاف آن ثابت شود، زوج حق فسخ عقد را دارد و اگر دخول شده و مُدَلِّس (فریب دهنده) زوجه بوده استحقاق مهر را ندارد و اگر مُدَلِّس غیر زوجه بوده، مهرالمسمّى (مهریهاى که هنگام عقد مشخص شده) را استحقاق دارد و زوج بعد از پرداخت مهر به زوجه، مىتواند به مُدَلِّس رجوع و از او أخذ نماید. روابط زن و شوهر در دوران عقد 342. پس از خوانده شدن عقد نکاح، هرگونه استمتاع بین زن و شوهر جایز است مگر آنکه با توافق طرفین یک نوع استمتاع خاص ممنوع و موکول به شب زفاف شده باشد که در این صورت مرد باید به شرط خود پایبند باشد. نفقه همسر 343. زوجه از باب نفقه بیش از مسکن و لباس و غذاى متعارف و متناسب با شأن خودش و هزینه درمانهاى متعارف، حق مطالبه چیزى از شوهر ندارد. خروج زوجه از خانه بدون اجازه شوهر 345. تا وقتى دختر در خانه پدر زندگى مىکند خروج او از خانه پدر منوط به اجازه شوهر نیست. ازدواج با مجهول المذهب 346. اگر کسى بخواهد با زنى ازدواج کند و نمىداند چه دینى دارد چنانچه ظاهر حال و قرائن شهادت مىدهد که از کسانى است که ازدواج با او جایز است، سؤال کردن واجب نیست و در غیر این صورت سؤال کردن واجب است. ولدالزنا 347. ولدالزنا حق حیات و حق تربیت و نفقه تا رسیدن به حدّ خودکفایى دارد و در عین حال احکام خاص ولد حلال درباره او مترتب نیست. محرمشدن فرزند خوانده 348. انسان مىتواند در صورت وجود مصلحت با اذن حاکم شرع، دخترى را که به عنوان فرزند خوانده قبول کرده است به عقد موقت (مثلاً دو ساعته) پدر خود درآورد، که در این صورت این دختر براى همیشه به او محرم خواهد شد. طلاق زنهاى بلاتکلیف 349. اگر زوج، غائب است یا بین زن و شوهر اختلاف وجود دارد و شوهر، راضى به طلاق نیست و ادامهى این زندگى موجب عسر و حرج و مضیقه است و زن نمىتواند این شرایط را تحمّل نماید، مىتواند به محاکم قضایى مراجعه کند تا پس از بررسى و احراز موضوع، صیغه طلاق را جارى نمایند. میزان عدّه زنى که در زمان عدّه عقد موقت مجدداً صیغه شود 350. زنى که صیغه موقت مردى شد مىتواند در ایام عدّه دوباره صیغه او شود، ولى در پایان مدت صیغه دوم ـ اگرچه دخولى صورت نگرفته باشد ـ باید به خاطر دخول در زمان صیغه اول، مجدداً یک عدّه کامل نگه دارد و آن مقدار از عدّه که قبل از صیغه دوم سپرى شده است محاسبه نمىشود. احکام نگاه، پوشش و معاشرت با نامحرم نگاه به زن نامحرم 351. نگاه به زن نامحرم جایز نیست مگر به صورت و دستها تا مچ در صورتى که زینت و آرایش نشده باشد، بدون قصد لذّت و ریبه. نگاه زن به مرد نامحرم 352. نگاه به سر و صورت و گردن و دستها تا جایى که معمولاً نمىپوشانند بدون قصد لذت و ریبه اشکال ندارد. نگاه زن به بچه ممیّز و پوشش در مقابل او 353. اگر بچهى ممیّز، به مرحلهاى رسیده که نگاه کردن به او یا نگاه او به زن، موجب تهییج شهوت مىشود، نگاه زن به بدن او جایز نیست و باید خود را نزد او بپوشاند. نگاه به فیلم و عکس نامحرم 354. نگاه به فیلم و عکس نامحرم به قصد لذّت و ریبه حرام است و بدون قصد لذّت اگر ایشان را نشناسد و مستلزم مفسدهاى نباشد اشکال ندارد. مقدار مجاز نگاه کردن در ازدواج 355. کسى که مىخواهد با زنى ازدواج نماید براى اطلاع و آگاهى از او مىتواند به صورت، دست، مو و محاسن او بدون قصد لذّت نگاه کند ـ اگر چه قهراً لذّت حاصل شود ـ مشروط بر اینکه اولاً اطلاع و آگاهى قبلى نداشته باشد و ثانیاً علم نداشته باشد که به او جواب ردّ مىدهند. دیدن تصویر برهنه 356. نگاه کردن به فیلمها و تصاویر، حکم نگاه کردن به اجنبى را ندارد و در صورتى که از روى شهوت و ریبه نباشد و مفسدهاى هم بر آن مترتب نشود، شرعاً اشکال ندارد، ولى با توجه به اینکه دیدن تصویر برهنهاى که شهوت برانگیز است، غالباً از روى شهوت بوده و به همین دلیل مقدمه ارتکاب گناه مىباشد، حرام است. مشاهده کشتى مردان توسط زنان 357. مشاهده کشتى مردان توسط زنان اگر به صورت حضورى در میدان کشتى باشد و یا آن را بهطور زنده و مستقیم از تلویزیون ببینند (بنا بر احتیاط واجب) و یا به قصد لذت و ریبه بوده و یا در آن خوف ارتکاب گناه و فساد وجود داشته باشد، جایز نیست و در غیر این صورت اشکال ندارد. نگاه به فیلم و تصویر اعضاى بدن 358. نگاهکردن به فیلم و تصویر اعضاى بدن انسان فى نفسه اشکال ندارد به شرط اینکه به قصد لذت نبوده و خوف ارتکاب حرام هم وجود نداشته باشد. ولى نگاه به فیلم یا عکس عورت دیگران خالى از اشکال نیست. تخیّل شهوتانگیز 359. تخیّل همسر به قصد تحریک شهوت اگر حرامى مانند انزال بر آن مترتّب نشود، مانعى ندارد ولى احتیاط در ترک تخیّل زن اجنبى به قصد مذکور مىباشد. خلوت با نامحرم 360. اگر مرد و زن نامحرم در محل خلوتى باشند که کسى در آنجا نباشد و دیگرى هم نمىتواند وارد شود، چنانچه بترسند که به حرام بیفتند باید از آنجا بیرون بروند. تحصیل در دانشگاه مختلط 361. وارد شدن به مراکز آموزشى مختلط براى تعلیم و تعلّم اشکال ندارد، ولى بر زنان و دختران حفظ حجاب واجب است و بر مردان هم واجب است از نگاه حرام خوددارى نموده و همچنین از اختلاطى که موجب خوف فتنه و فساد است، اجتناب شود. آموختن رانندگى زنان با راهنمایى مردان 362. آموختن رانندگى با کمک و راهنمایى مرد اجنبى در صورتى که با مواظبت بر حجاب و عفاف و اطمینان به عدم وقوع در مفاسد همراه باشد، اشکال ندارد، ولى درعین حال شایسته است که یکى از محارم وى همراه او باشد، بلکه اولى این است که آموزش رانندگى به کمک مربّى زن یا یکى از محارم صورت بگیرد. حجاب زن 363. زنان باید تمام سر و بدن خود را به جز صورت و دستها تا مچ که زینت و آرایش نشده باشد با لباسى که توجه نامحرم را جلب نکند، بپوشانند. 364. پوشیدن چیزى که از جهت رنگ یا شکل و یا نحوه پوشیدن باعث جلب توجه اجنبى شود و موجب فساد و ارتکاب حرام گردد، جایز نیست. حجاب با کلاهگیس 365. استفاده از کلاهگیس براى حجاب مجزى نیست. زینت بانوان 366. استفاده زنان از زیورآلات و زینت و آرایش نمودن خود، اشکال ندارد، لکن باید از نامحرم پوشانده شود. پوشاندن زینت و آرایش بانوان 367. زینت و زیور زنان مثل حلقه نامزدى یا آرایش معمولى ابروها، در صورتى که عرفاً زینت محسوب شود باید از نگاه نامحرم پوشانیده شود. پوشش مردان 368. بر مردان پوشاندن سر و گردن و صورت و دستها تا جایى که معمولاً نمىپوشانند لازم نیست. 369. بر مرد پوشاندن بیش از عورتین واجب نیست لیکن اگر بداند که زنان نامحرم به بدن او نگاه مىکنند، احتیاط واجب در پوشاندن ماسواى مقدار متعارف که پوشاندن آن بین مردان لازم نیست، مىباشد. پوشیدن لباس آستین کوتاه 370. پوشیدن لباس آستین کوتاه براى مرد اگر مستلزم مفسده باشد، جایز نیست. استفاده زن و مرد از لباس یکدیگر 371. استفاده زن و مرد از لباس، کفش و دمپایى یکدیگر اگر مختص جنس خاص باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست، ولى استفادههاى محدود به نحوى که آن را زىّ خود قرار ندهند، اشکال ندارد. احکام نگاه، پوشش و معاشرت با نامحرم نگاه به زن نامحرم 351. نگاه به زن نامحرم جایز نیست مگر به صورت و دستها تا مچ در صورتى که زینت و آرایش نشده باشد، بدون قصد لذّت و ریبه. نگاه زن به مرد نامحرم 352. نگاه به سر و صورت و گردن و دستها تا جایى که معمولاً نمىپوشانند بدون قصد لذت و ریبه اشکال ندارد. نگاه زن به بچه ممیّز و پوشش در مقابل او 353. اگر بچهى ممیّز، به مرحلهاى رسیده که نگاه کردن به او یا نگاه او به زن، موجب تهییج شهوت مىشود، نگاه زن به بدن او جایز نیست و باید خود را نزد او بپوشاند. نگاه به فیلم و عکس نامحرم 354. نگاه به فیلم و عکس نامحرم به قصد لذّت و ریبه حرام است و بدون قصد لذّت اگر ایشان را نشناسد و مستلزم مفسدهاى نباشد اشکال ندارد. مقدار مجاز نگاه کردن در ازدواج 355. کسى که مىخواهد با زنى ازدواج نماید براى اطلاع و آگاهى از او مىتواند به صورت، دست، مو و محاسن او بدون قصد لذّت نگاه کند ـ اگر چه قهراً لذّت حاصل شود ـ مشروط بر اینکه اولاً اطلاع و آگاهى قبلى نداشته باشد و ثانیاً علم نداشته باشد که به او جواب ردّ مىدهند. دیدن تصویر برهنه 356. نگاه کردن به فیلمها و تصاویر، حکم نگاه کردن به اجنبى را ندارد و در صورتى که از روى شهوت و ریبه نباشد و مفسدهاى هم بر آن مترتب نشود، شرعاً اشکال ندارد، ولى با توجه به اینکه دیدن تصویر برهنهاى که شهوت برانگیز است، غالباً از روى شهوت بوده و به همین دلیل مقدمه ارتکاب گناه مىباشد، حرام است. مشاهده کشتى مردان توسط زنان 357. مشاهده کشتى مردان توسط زنان اگر به صورت حضورى در میدان کشتى باشد و یا آن را بهطور زنده و مستقیم از تلویزیون ببینند (بنا بر احتیاط واجب) و یا به قصد لذت و ریبه بوده و یا در آن خوف ارتکاب گناه و فساد وجود داشته باشد، جایز نیست و در غیر این صورت اشکال ندارد. نگاه به فیلم و تصویر اعضاى بدن 358. نگاهکردن به فیلم و تصویر اعضاى بدن انسان فى نفسه اشکال ندارد به شرط اینکه به قصد لذت نبوده و خوف ارتکاب حرام هم وجود نداشته باشد. ولى نگاه به فیلم یا عکس عورت دیگران خالى از اشکال نیست. تخیّل شهوتانگیز 359. تخیّل همسر به قصد تحریک شهوت اگر حرامى مانند انزال بر آن مترتّب نشود، مانعى ندارد ولى احتیاط در ترک تخیّل زن اجنبى به قصد مذکور مىباشد. خلوت با نامحرم 360. اگر مرد و زن نامحرم در محل خلوتى باشند که کسى در آنجا نباشد و دیگرى هم نمىتواند وارد شود، چنانچه بترسند که به حرام بیفتند باید از آنجا بیرون بروند. تحصیل در دانشگاه مختلط 361. وارد شدن به مراکز آموزشى مختلط براى تعلیم و تعلّم اشکال ندارد، ولى بر زنان و دختران حفظ حجاب واجب است و بر مردان هم واجب است از نگاه حرام خوددارى نموده و همچنین از اختلاطى که موجب خوف فتنه و فساد است، اجتناب شود. آموختن رانندگى زنان با راهنمایى مردان 362. آموختن رانندگى با کمک و راهنمایى مرد اجنبى در صورتى که با مواظبت بر حجاب و عفاف و اطمینان به عدم وقوع در مفاسد همراه باشد، اشکال ندارد، ولى درعین حال شایسته است که یکى از محارم وى همراه او باشد، بلکه اولى این است که آموزش رانندگى به کمک مربّى زن یا یکى از محارم صورت بگیرد. حجاب زن 363. زنان باید تمام سر و بدن خود را به جز صورت و دستها تا مچ که زینت و آرایش نشده باشد با لباسى که توجه نامحرم را جلب نکند، بپوشانند. 364. پوشیدن چیزى که از جهت رنگ یا شکل و یا نحوه پوشیدن باعث جلب توجه اجنبى شود و موجب فساد و ارتکاب حرام گردد، جایز نیست. حجاب با کلاهگیس 365. استفاده از کلاهگیس براى حجاب مجزى نیست. زینت بانوان 366. استفاده زنان از زیورآلات و زینت و آرایش نمودن خود، اشکال ندارد، لکن باید از نامحرم پوشانده شود. پوشاندن زینت و آرایش بانوان 367. زینت و زیور زنان مثل حلقه نامزدى یا آرایش معمولى ابروها، در صورتى که عرفاً زینت محسوب شود باید از نگاه نامحرم پوشانیده شود. پوشش مردان 368. بر مردان پوشاندن سر و گردن و صورت و دستها تا جایى که معمولاً نمىپوشانند لازم نیست. 369. بر مرد پوشاندن بیش از عورتین واجب نیست لیکن اگر بداند که زنان نامحرم به بدن او نگاه مىکنند، احتیاط واجب در پوشاندن ماسواى مقدار متعارف که پوشاندن آن بین مردان لازم نیست، مىباشد. پوشیدن لباس آستین کوتاه 370. پوشیدن لباس آستین کوتاه براى مرد اگر مستلزم مفسده باشد، جایز نیست. استفاده زن و مرد از لباس یکدیگر 371. استفاده زن و مرد از لباس، کفش و دمپایى یکدیگر اگر مختص جنس خاص باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست، ولى استفادههاى محدود به نحوى که آن را زىّ خود قرار ندهند، اشکال ندارد. احکام پزشکى استفاده از عورت مصنوعى در آموزش پزشکى 372. آلت و عورت مصنوعى حکم عورت واقعى را ندارد و نگاه کردن و لمس آنها اشکال ندارد مگر آنکه به قصد ریبه بوده و یا موجب تحریک شهوت گردد. لمس و نگاه حرام در حین آموزش پزشکى 373. تحصیل و فراگیرى علم پزشکى از طریق معایناتى که فى نفسه حرام هستند در مواردى که یاد گرفتن این علم و شناخت راههاى درمان بیماریها متوقف بر آن باشد، اشکال ندارد مشروط به اینکه دانشجو اطمینان داشته باشد که توانائى نجات جان انسانها در آینده متوقف بر اطلاعاتى است که از این طریق به دست مىآید و همچنین مطمئن باشد که در آینده در معرض مراجعه بیماران بوده و مسؤلیت جان آنان را بر عهده خواهد داشت. 374. مجّرد این که معاینه پزشکى نامحرم، از برنامههاى آموزشى و یا از تکالیف استاد به دانشجو است، مجوّز شرعى براى ارتکاب امر خلاف شرع نمىشود، بلکه ملاک جواز، فقط نیاز آموزشى براى نجات جان انسان و یا اقتضاء ضرورت مىباشد. رجوع به پزشک غیر همجنس 375. اگر معالجه مستلزم لمس و نگاه حرام باشد با امکان رجوع به پزشک همجنس، رجوع به غیر همجنس جایز نیست. جراحى زیبایى 376. جراحى زیبایى فى نفسه اشکال ندارد. پوشاندن بینى بعد از جراحى زیبایى 377. کسى که عمل زیبایى روى بینى انجام داده پوشاندن آن واجب نیست. تاتو کردن ابرو 378. تاتو کردن ابرو براى زنان مانع ندارد، ولى اگر در نظر عرف زینت محسوب مىشود باید از نامحرم بپوشانند. جلوگیرى از بچهدار شدن 379. جلوگیرى از بچهدار شدن فى نفسه منعى ندارد و در زنان باید با اجازه شوهر باشد، لکن از لمس و نگاه حرام باید اجتناب شود. جلوگیرى دائمى از باردار شدن 380. جلوگیرى دائمى از باردارى براى زنى که از خطر باردارى خوف دارد جایز است بلکه اگر حاملگى براى حیات مادر خطر داشته باشد، باردار شدن به طور اختیارى جایز نیست. و نیز اگر جلوگیرى دائمى با یک غرض عقلایى ـ مثل اینکه زنى است که زمینه مساعدى براى به دنیا آوردن فرزند معیوب دارد ـ صورت بگیرد و ضرر قابل توجهى هم نداشته باشد و با اجازه شوهر باشد، اشکال ندارد. بستن لولههاى منى مرد 381. اگر بستن لولههاى منى مرد با یک غرض عقلایى صورت بگیرد و ضرر قابل ملاحظهاى هم نداشته باشد، فى نفسه اشکال ندارد. سقط جنین 382. سقط جنین شرعاً حرام است مگر آنکه استمرار حاملگى براى حیات مادر خطرناک باشد که در این صورت سقط جنین قبل از ولوج روح، اشکال ندارد، ولى بعد از دمیدن روح جایز نیست حتّى اگر ادامه حاملگى براى حیات مادر خطرناک باشد، البته اگر استمرار باردارى، حیات مادر و جنین هر دو را تهدید کند و نجات زندگى طفل به هیچ وجه ممکن نباشد ولى نجات زندگى مادر به تنهایى با سقط جنین امکان داشته باشد، سقط جنین جایز است. سقط جنینى که بیمارىهاى خطرناک دارد 383. اگر تشخیص بیمارىهاى خطرناک در جنین قطعى است و داشتن و نگهداشتن چنین فرزندى موجب حرج مىباشد، در این صورت جایز است قبل از دمیده شدن روح، جنین را اسقاط کنند ولى بنا بر احتیاط، دیه آن باید پرداخت شود. تشریح جسد میت 384. اگر نجات نفس محترمى یا کشف مطالب جدید علم پزشکى که موردنیاز جامعه است و یا دستیابى به اطلاعاتى راجع به بیمارىهایى که زندگى مردم را تهدید مىکند، منوط به تشریح جسد میّت باشد، این عمل اشکال ندارد، ولى واجب است تا حد امکان از جسد میّت مسلمان استفاده نشود، و اجزائى هم که از جسد فرد مسلمان جدا مىشوند در صورتى که دفن آنها با جسد، حرج یا محذورى نداشته باشد واجب است با خود جسد دفن شود در غیر این صورت دفن آنها بهطور جداگانه یا همراه با میّت دیگر جایز است. تلقیح مصنوعى 385. تلقیح آزمایشگاهى اسپرم و تخمک زن و شوهر فى نفسه اشکالى ندارد، و کودک نیز ملحق به آنها مىباشد، ولى واجب است از مقدمات حرام مانند لمس و نظر اجتناب شود. 386. تلقیح زن از طریق نطفه مرد اجنبى فىنفسه اشکال ندارد ولى باید از مقدمات حرام از قبیل نگاه و لمس حرام و غیر آنها اجتناب شود و به هر حال در صورتى که با این روش کودکى به دنیا بیاید، ملحق به شوهر آن زن نمىشود بلکه ملحق به صاحب نطفه و به زنى است که صاحب رحم و تخمک است. 387. اگر اسپرم غیرشوهر با تخمک غیرزوجه در رحم زوجه قرار گیرد جنین پدید آمده به صاحب اسپرم و تخمک تعلق دارد و فرزند نسبى این زن و شوهر نیست و از آنان ارث نمىبرد و از نظر محرم و نامحرمى باید احتیاط کنند، ولى اگر پس از وضع حمل از صاحب رحم شیر بخورد ـ با شرایط رضاع ـ به او محرم مىشود. 388. اگر مردى، همسرش قدرت تخمکگذارى ندارد، جایز است اسپرم خود را با تخمک زن اجنبى در خارج از رحم تلقیح مصنوعى کند و سپس نطفه لقاح یافته را به رحم همسر خود منتقل کند به شرط اینکه از مقدمات حرام اجتناب شود، و کودکى که از این راه متولد مىشود ملحق به صاحب اسپرم و تخمک مىباشد و الحاق آن به صاحب رحم مشکل مىباشد لذا باید نسبت به احکام شرعى مربوط به نسب، احتیاط رعایت شود. پیوند اعضاى حیوان به بدن انسان 389. پیوند اعضاى حیوان به بدن انسان مانع ندارد ولى نماز خواندن با آن اشکال دارد مگر اینکه از قبیل چیزهایى باشد که داراى حیات است که با پیوند آن به بدن انسان حیات پیدا کند و جزو بدن انسان گردد و یا از حیوان حلال گوشت مذکى استفاده شده باشد. فروش خون 390. فروش خون اگر به قصد عقلایى مشروع باشد، اشکال ندارد. فروش اعضاى بدن 391. اگر برداشتن اعضاى بدن موجب ضرر معتنابه نباشد، فروش آنها اشکال ندارد به خصوص اگر نجات نفس محترمى متوقف بر آن باشد. تداوى با محرّمات 392. اگر به گفتهى طبیب حاذقِ ثقه، معالجه متوقّف بر استفاده از محرمات باشد، اشکال ندارد. تداوى با خمر 393. معالجه با شراب و سایر مُسکرات در صورتى که یقین داشته باشد بیمارى قابل علاج بوده و علاج هم منحصر در استعمال آن است و عدم استعمال منجر به مرگ یا چیزى نزدیک آن مىشود، به مقدار رفع ضرورت جایز است. استمنا براى آزمایش و معالجه 394. عمل استمنا در مقام معالجه، در صورتى که درمان، متوقف بر آن باشد و استمنا به وسیله همسر ممکن نباشد، اشکال ندارد، ولى براى تشخیص قدرت بر بچهدار شدن استمنا جایز نیست مگر ضرورتى ایجاب کند. احکام ذبح و صید ذبیحه اهل تسنن 395. ذبیحه سنى اگرچه بعضى از فقهاى آنان رو به قبله بودن را شرط نمىدانند حلال است و اخلال به استقبال ذبیحه از روى جهل، مضرّ به حلیّت نیست. ذبح حیوانات با دستگاههاى جدید 396. در ذبح حیوانات علاوه بر لزوم مراعات شرایط ذبح اسلامى، شرط است ذبح به ذابح مستند باشد به اینگونه که او حیوان را آماده کند براى سر بریدن و کارد ماشینى را به گلوى حیوان بکشد، اما اگر به اینگونه باشد که حیوان را به تدریج از مقابل کارد ماشینى مىگذراند، کفایت نمىکند. تکرار «بسم ا...» هنگام ذبح مرغ با دستگاه 397. براى آن دسته از مرغها که بعد از گفتن «بسم ا...» توسط دستگاه، با هم ذبح مىشوند گفتن یک «بسم ا...» کفایت مىکند و براى دسته بعدى که فرصت گفتن «بسم ا...» مىباشد باید «بسم ا...» تکرار شود. تخلیه آب استخر به نیّت صید ماهى 398. اگر به نیّت صید، دریچه استخر پرورش ماهى را باز کنند تا آب آن کاملاً تخلیه شود و در همان حال ماهىها جان بدهند، صید محسوب نشده و ماهىها تذکیه نشدهاند. ماهى مرده در شکم ماهى صید شده 399. اگر از شکم ماهى صید شده ماهىهاى مرده خارج شود و ندانیم که آیا موقع صید در شکم ماهى زنده بودهاند یا اینکه قبلاً مردهاند باید از خوردن آنها اجتناب کرد. خوردن ماهى زنده 400. اگر ماهى از نوع حلال آن باشد، خوردن زنده آن اشکال ندارد. تشخیص فلسدار بودن ماهى و شک در فلس 401. تشخیص فلسدار بودن ماهى با خود مکلّف است. و اطمینان حاصل از گفته کارشناس نیز کفایت مىکند و در مورد شک در فلسدار بودن، خوردن آن مانع ندارد. اعضاء حلال و حرام ماهى 402. از ماهى آنچه که بنا بر احتیاط حرام است خون و کثافات آن است و بقیه اعضاى آن حلال است. احکام خوردنىها و آشامیدنىها قرصهاى مخمّر آبجو 403. مصرف قرص مخمر آبجو اگر مسکر نباشد، مانع ندارد. حقّالمارّه 404. اگر فردى در مسیر خود به درخت میوهاى در جادّه برخورد کند و یا شاخههاى درخت از باغى بیرون آمده باشد، مىتواند از میوههاى مذکور استفاده کند مشروط به اینکه: اولاً به قصد استفاده از میوه به آن مسیر نرفته باشد و ثانیاً به درخت آسیب نرسانده و شاخههاى آن را نشکند و ثالثاً همانجا میوه را خورده و با خود همراه نبرد. ژلاتین از کشور غیر مسلمان 405. خوردن غذا و خوراکى که حاوى ماده ژلاتین است جایز است به شرطى که احراز شود این ماده از استخوان گاو و یا حیوان حلال گوشت دیگرى گرفته شده است. ژلاتین مشکوک 406. تبدیل مواد حیوانى حلال گوشت یا حرام گوشت به ژلاتین، استحاله نیست، ولى اگر ژلاتین داراى قسم حلال و حرام باشد و انسان نداند از کدام قسم است، محکوم به حلیت است. احکام وقف و حبس وقف معاطاتى 407. انشاء لفظى در وقف، شرط نیست زیرا تحقق آن به معاطات هم ممکن است و همچنین در انشاء وقف به لفظ، عربى بودن صیغه آن شرط نیست. موقوفه غیر مسلمان 408. در مواردى که وقف از مسلمان صحیح است از غیر مسلمان ـ اعم از کتابى و غیر کتابى ـ هم صحیح است، لذا عمل به شرایط واقف بر متولّى موقوفه واجب است. حبس غیردائم 409. اگر شخصى زمین خود را طبق موازین شرعى براى مدّت معیّنى حبس کرده باشد، حبس محکوم به صحّت است و آثار شرعى آن بر زمین مترتّب مىشود و ملک بعد از انقضاء مدّت حبس به حبس کننده برمىگردد و مانند سایر املاک اوست. کیفیت وقف مسجد 410. مجرّد ساختن ساختمان به نیّت مسجد، بدون انشاء صیغه وقف و بدون تحویل آن به نمازگزاران براى خواندن نماز، براى تحقّق وقف و تمامیّت آن کافى نیست، بلکه در ملک مالک باقى مىماند و او حق دارد هر تصرّفى که مىخواهد در آن بکند. کیفیت وقف لوازم حسینیه 411. مجرّد جمعآورى مال براى خرید لوازم براى حسینیه، وقف محسوب نمىشود، ولى بعد از خریدن لوازم حسینیه با آن اموال و قراردادن آنها در حسینیه براى استفاده، وقف معاطاتى محقق مىشود و نیازى به اجراى صیغه وقف ندارد. استفاده از امکانات مسجد در مجالس 412. جواز استفاده از امکانات مسجد در مجالس فاتحه و امثال آن منوط به کیفیت وقف و نذر آن امکانات براى مسجد است. استفاده شخصى از آب و برق مسجد 413. استفاده از برق مسجد براى کارهاى شخصى جایز نیست اگرچه مصرف کنندگان، پول مصرف برق و حتى بیشتر از آن را به مسئولین مسجد بپردازند و نیز براى مسئولین مسجد هم جایز نیست اجازه چنین استفادههایى را بدهند. فروش اموال وقفى مسجد 414. اگر استفاده از اموال وقفى مسجدى در همان مسجد به هیچ وجه امکان ندارد، در مسجد دیگر بهرهبردارى کنند و اگر آن هم امکان ندارد، در مصالح عامّه از آن استفاده نمایند و اگر بهرهبردارى از آن ممکن نیست مگر به فروش آن، مىتوانند بفروشند و پول آن را به همان نحو و ترتیب که گفته شد مصرف کنند. مصرف پول مسجد 415. موارد آن مختلف است، اگر منظور از پول مسجد کمکهاى مردمى است باید این پول در همان راهى که براى آن پرداخت شده مصرف شود و صرف آن در موارد دیگر بستگى به رضایت اهدا کنندگان دارد که اگر احراز شود آنان راضى به این مخارج هستند اشکال ندارد. و اگر منظور از درآمد مسجد، درآمد موقوفات است باید در همان امورى که در وقفنامه آمده مصرف گردد. تغییر وقف 416. وقف، قابل خرید و فروش و تغییر و تبدیل نیست جز در موارد خاص و از موقوفه باید در همان جهت وقف استفاده شود. اجرت متولى وقف 417. متولّى وقف اعم از اینکه از طرف واقف نصب شده باشد و یا از طرف حاکم، در صورتى که اجرت خاصى از طرف واقف براى او در برابر اداره امور وقف معیّن نشده باشد، مىتواند اجرتالمثل را از درآمدهاى وقف براى خودش بردارد. استمرار ولایت متولى وقف 418. اگر شخصى از طرف مرجعى به عنوان متولى بر وقفى گمارده شد پس از فوت آن مرجع بر تولیت خود باقى است، ولى اگر تنها به عنوان وکیلِ مرجع یا وکیلِ وکیل مرجع، مسئول اداره شئونات وقف بوده، پس از فوت مرجع و یا عزل وکیل اول، وکالت او باطل مىشود.
ادامه مطلب ... موضوع مطلب : آمار وبلاگ
پیوندهای روزانه پیوندها
لوگو آمار وبلاگ
|
||